صنایع دستی یک سرمایه‌ی ملی

شاید تاکنون به این فکر کرده باشید که صنایع دستی کشور تا اندازه پیشرفت کرده است که توریست‌هایی که به کشور سفر می‌کنند اولین چیزی که بسیار مورد توجه آن‌ها قرار می‌گیرد، صنایع دستی ایرانیان است. اهمیت هنر و هنرهای دستی در سرزمین ما بسیار زیاد است.
البته متاسفانه ما به دلیل کم کاری‌هایی که در زمینه‌ی صنایع دستی انجام داده‌ایم، نتوانستیم تمامی آن‌ها را به تمام جهان صادر کنیم.
اما امروزه ما در صادرات بسیاری از صنایع دستی مانند فرشبافی، خاتم کاری، میناکاری، در رده‌ی صادرات در جهان هستیم اندازه‌ای که حتی مکان مهمی مانند کاخ سفید از هنر فرش بافی ایرانی استفاده کرده است.
این مسئله می‌تواند یکی از افتخارات مهم ما در زمینه‌ی صنایع دستی باشد که حتی یک آمریکایی هنر دست ایرانیان را در زندگی خود استفاده می‌کند.
یافته‌های باستان‌شناسی امروزی نشان دادند که صنایع دستی مربوط به چند سده اخیر نمی‌باشد بلکه هنر و هنرمندی در ذات و ذائقه ایرانی آن است که هزاران سال به آن آغشته شده است نیز دیده باشید بسیاری از آثار را مشاهده می‌کنید که آنچنان زیبا و چشم نواز هستند که هیچ کدام از ما نمی‌توانیم باور کنیم که مربوط به چندین هزار سال پیش است که حتی در آن زمان انسان ها وسایل پیشرفته در این زمینه نداشتند حتی بسیاری از آثار باستان شناسی وجود دارد که آن‌ها با انگشتان خود توانستند آثار شگفت انگیزی را به وجود بیاورند.

در باستان شناسی به آن ها نقوش انگشتی نیز گفته می‌شود. این می‌تواند مهر تاییدی بر این مسئله باشد که هنر از چندین هزار سال پیش تاکنون به دست ایرانیان بوده است و توانسته‌اند با آن بسیاری از هنر‌های بناهای زیبای را به وجود بیاورند این نکته را نباید فراموش کنیم که هنر و هنرمندی از هزاران سال پیش تاکنون به دست ایرانیان بوده است و ما باید امانتدار خوبی در این زمینه باشیم.
یکی از راه‌هایی که می‌توانیم از این امانت درست استفاده کنیم این است که از هنر و هنرمندان حمایت‌های ویژه‌ای را داشته باشیم چرا که هنرمندان می‌توانند نمایانگر فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان هزاران سال پیش تاکنون باشد و اگر بتوانیم از هنرمندان حمایت‌های لازم را داشته باشیم می‌توانیم بسیاری از آثار آن‌ها را به کشورهای دیگر صادر کنیم و از این طریق فرهنگ و آداب و رسوم زیبای هزاران ساله خود را به تمام مردم جهان برسانیم و بتوانیم قدمی مهم در شناختن مردم جهان در رابطه با کشورمان برداریم.
این قدم می‌تواند آنقدر مهم باشد که بسیاری از تبلیغاتی که امروزه علیه کشور ما انجام می‌شود را خنثی کند چرا که بسیاری از توریست‌هایی که به کشور ما می‌آیند با دیدن آثار هنری که در دست هنرمندان است بسیار مشعوف می‌شود و بر این مسئله تاکید دارند که تا قبل از ورودشان به ایران تصاویری از هنر و هنرمند ایرانی آن را نداشتند و یا تا این اندازه نمی‌توانستند به این قضیه فکر کنند که هنرمندان ایرانی تا چه اندازه پیشرفت کردند و توانستند آثار زیبایی را به وجود بیاورند.
اما واقعیت این است که ما به دلیل کم کاری‌های ما نتوانستیم بسیاری از هنرمندان خود را به جهان بشناسانیم اما هنوز هم هستند نامه هنرمندانی که بر سر زبان‌های تمام جهانیان وجود دارد و بسیاری از مطالعات خود را بر روی آنان انجام داده‌اند برای مثال نقشه‌ی میدان نقش جهان اصفهان می‌تواند مثال خوبی در این زمینه باشد چرا که در این زمینه بسیار فعالیت‌ها شده است که توسط شیخ بهایی معماری آن انجام شده است معماری که امروزه چشم جهانیان را به آن خیره کرده است.

بسیاری از تحقیقات علمی معماران بزرگ جهان بر روی آن نشان داده است که میدان نقش جهان را می‌توانیم یک شگفتی بزرگ در تاریخ معماری ایران سراسر جهان بدانیم آن هم نه امروزه و با این تکنولوژی ها بلکه در صدها سال پیش که مردم در کمترین امکانات رفاهی و ابزارآلات هنری بوده‌اند.
اما هنرمندان ایرانی همیشه حتی با سخت‌ترین شرایط هم توانستند خود را به مردم ثابت کنند و این مسئله را در نظر داشتند که هنر و هنرمندی می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند.
یکی از مسائلی که ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم این است که مردم به دلیل حجم اطلاعاتی که در دست دارند شیوه مدرن را برای زندگی انتخاب کردند هم دلت مثل تصمیمی منازل خود را از وسایل تزیینی مدرن انتخاب می‌کند که هیچ سنخیتی با آداب و رسوم و فرهنگ ایرانی ندارد و صرفاً به دلیل مدرن بودند و زیبایی آن در منازل استفاده می‌شود.
اما اگر هنرمندان بتوانند این مسئله را مد نظر داشته باشند که امروزه سلیقه مردم تفاوت کرده است و دیگر نمی‌توانیم از مردم انتظار داشته باشیم که آثاری را که مال هزاران سال پیش بوده است را خریداری کنند و از آن‌ها استفاده کند و هنرمندان نیز باید این را بدانند که آثار خود را باید با سلیقه امروزه مردم مطابقت دهند.
البته باید بگویم که امروزه بسیاری از هنرمندان به این مسئله پی بردند و هنر و سلیقه خود را محدود به هنر‌های پیشین کردند و با نقد سلیقه و ابداع نظر داشتند که توانستند بسیاری از آثار هنری مدرن را به وجود بیاورند یکی از این هنرهایی که شاید در گذشته به شیوه دیگری انجام می‌شد، امروز به اجرا درآمده است.

اما واقعیت این است که ما دیگر نمی‌توانیم مانند گذشته تمامی هنرهایی را که داریم در اختیار مردم بگذاریم و ازآن‌ها انتظار داشته باشیم که به تمامی کالاهای امروزی مجهز شود.
چرا که امروزه به دلیل برنامه‌هایی که در دسترس دارند می‌توانند به بهترین ها دسترسی داشته باشد و دیگر محصولات ما را مورد پسند خود قرار ندهند که باید با دقت تمام سلیقه مردم را مورد تحلیل قرار دهیم و بدانیم که در این دوره چه چیزی می‌تواند آن‌ها را به سمت هنر ما جذب کند با این روش می‌توانیم عده‌ی زیادی از مردم را سمت خود کشانده و از محصولات خود با آن‌ها عرضه کنیم.
البته این قضیه باید به سمتی برود که هنر ایرانی مورد خدشه قرار بگیرد به همین دلیل هم هست که باید تمام حواس خود را به کار بگیریم و هنرمندان تمام دقت لازم و سلیقه خود را به کار بگیرند تا بتوانند یک تلفیقی از هنر ایرانی و هنر مدرن را پرتاب می‌کنند تا نه تنها در کشور خودمان بتوانیم آن‌ها را به سایر کشورهای دیگر نیز صادر کنیم، این یکی از عواملی است که ما می‌توانیم در بسیاری از موارد از آن استفاده کنیم چرا که ما امروزه در بسیاری از صنایع دستی ایرانی جزء اول صادرکنندگان قرار داریم شاید کمتر کسی فرش کشور دیگر را به کشور ما ترجیح دهد.
چرا که ما توانسته‌ایم هر روزه و هر زمان طبق سلیقه‌ای که مردم در آن زمان دارند را به آن‌ها ارائه دهیم مانند تابلو فرش‌ها که در گذشته شاید به شکل دیگری به مردم عرضه می‌شد، اما امروزه طراحی‌های متفاوت و تنوع‌های زیادی وجود دارد که دیگر جزئی از لوازم دکوری منزل در اصفهان و سایر شهرها به حساب می‌آید و کمتر کسی به سراغ فرش‌ها و تابلو فرش‌های ماشینی می‌رود، امروز نیز ما باید کاری انجام دهیم که در سایر صنایع دستی ایرانی این عمل انجام شود و هر ایرانی تمام منزل خود را با وسایل تزیینی تزیین کند و از آن‌ها استفاده خوب و لذت بخشی را ببرد.
امروز هنرمندان چنان آثار چشم‌نوازی را به دست ما رساندند که ما می‌توانیم آن‌ها را برای سالیان دراز استفاده کنیم و به هیچ عنوان از آن‌ها خسته نشویم هر چند ممکن است دوباره سلیقه‌های مردم تغییر کند و متد جدیدی در هنرمندان به وجود بیاید اما این را می‌توانیم بگوییم که هنر ایرانی هنری که با سلیقه مردم آغشته شده است هیچگاه نمی‌تواند دل آزار شود.